یکی از اتفاقات شایع در کودکان تازه متولد شده زردی کودک است که اگر زود تشخیص داده شود و درمان زردی نوزاد اتفاق بیافتد مشکل خاصی بوجود نخواهد آمد. بنابراین باید همه چیز درمورد زردی نوزاد بدانید که زردی کودک چیست و چگونه درمان میشود، اصلا زرد شدن پوست نوزاد چه دلایلی میتواند داشته باشد یا زردی نوزاد چه علائمی دارد و برای درمان زردی کودک تازه متولد شده چه کاری باید انجام داد. من شکوفه غلامی پرستار نوزادان و مشاور در زمینه مراقبت های مادر و نوزاد هستم و به شما توضیح میدهم که چگونه میتوانید از کودک خود به نحو احسنت مراقبت کنید. تا انتهای مقاله با دانستن اطلاعات مهم درمورد زردی نوزاد همراه من باشید.
زردی کودک همان زرد شدن پوست کودک یا چشمان کودک است که در هفته های اول نوزاد تازه متولد شده ظاهر میشود. زردی نوزاد اغلب با رعایت یکسری موارد در مدت زمان کوتاهی برطرف میشود و مشکل ساز نخواهد بود ولی باید برطرف شود. اگر بیش از 3 هفته هنوز زردی بدن کودک از بین نرفت و ادامه داشت باید با پزشک متخصص خود درمیان بگذارید تا علت را ریشه یابی کند و نسبت به درمان زردی نوزاد خود اقدام کند.
بیشتر بخوانید: معرفی کامل برنامه غذایی برای کودک زیر 1 سال
زرد شدن پوست نوزاد به علت وجود افزایش بیش از حد آنزیمی در خون به نام بیلی روبین می باشد که رنگدانه های زرد رنگی دارد که در بدن کودک مانده و دفع نمیشود. این علائم میتواند بعد از ترخیص نوزاد در روزهای اولیه خود را نشان دهد که این موضوع در ابتدا در سفیدی چشمان نوزاد مشخص میشود و اگر درمان نشد و حالت مزمن پیدا کرد سمت نواحی شکم و پاها میرود.
این اتفاق زمانی میافتد که بدن میخواهد سلول های فرسوده و مرده گلبول های قرمز را از بین ببرد در این صورت اگر آنزیم های بیلی روبین بیش تر از حد مجاز در بدن وجود داشته باشند به دلیل رنگ زردی که دارند باعث زردی نوزاد میشوند و باید بدانید دفع این آنزیم هم از طریق ادرار و مدفوع میباشد.
باتوجه به اینکه کودک تازه به دنیا آمده هنوز توانایی دفع این آنزیم های زرد رنگ اضافی را ندارد در علم پزشکی به آن زردی فیزیولوژیک میگویند. ممکن است بعد از یک روز از به دنیا آمدن نوزاد این زردی یا همان یرقان در بدن او به وجود آید و بعد از 3-4 روز که شدت گرفت کم کم تا یکی دو هفته از بین برود. اگر نوزاد نارس به دنیا آمده باشد و زردی گرفته باشد ممکن است تا دو ماه طول بکشد.
علائم زردی کودک خفیف تا شدید
تا به اینجا با زردی یا یرقان(که اسم آن را زیاد شنیده ایم) آشنا شدید که چگونه ممکن است کودک زردی بگیرد. اما در هر صورت باید بدانیم علائم زردی نوزاد چیست و چگونه تشخیص دهیم نوزاد ما زردی گرفته است تا زودتر متوجه آن شویم و به درمان آن بپردازیم. در زیر برخی علائم خفیف تا برخی علائم شدیدی که کودک به ما میفهماند که دچار مشکل زردی است و باید به کمکش بشتابیم آورده شده است
نوزادانی که دوره حاملگی کاملی داشته اند نسبت به نوزادان نارس خیلی کمتر به زردی دچار میشوند و اگر هم زردی گرفتند تا زیر 1 ماه به طور کامل خوب میشوند اما برعکس نوزادان نارس چون هنوز کبد آن ها به خوبی قدرت نگرفته و نمیتواند مواد اضافی را از بدن دفع کند و هنوز اختلال دارد ممکن است تا 2 ماه هم طول بکشد اما علائم واضح و فوری و هشدار دهنده ای برای تشخیص زردی نوزاد توسط والدین در زیر آورده ایم:
1- زرد شدن رنگ سفیدی داخل چشم و پوست بدن
2- رنگ مدفوع نوزاد با اینکه فقط شیر میخورد زرد رنگ یا نارنجی روشن باشد
علائم شدید تر :
1- گریه های شدید نوزاد به دلیل زردی کودک (بدن کودک در این حالت داغ میشود)
2- حالی برای کودک باقی نمیماند و خواب آلود است و ممکن است وحشت زده شوند
3- عضلات نوزاد غیر طبیعی میشود و شاید حالت مچاله شدن پیدا کند
4- نمیتواند به خوبی غذا بخورد (مکیدن ضعیف) و بدنش ضعیف تر و لاغر تر از قبل میشود
5- گرفتگی عضلات و تشنج
6- کمر و گردن کودک قوس پیدا میکند یا گردن کودک به عقب برمیگردد
در صورتی که زردی نوزاد به موقع درمان نشود باید منتظر یک عارضه جدی مغزی به نام کرنیکتروس (به دلیل افزایش سطح بیلی روبین در خون) باشید که ممکن است خطرات جبران ناپذیری مانند عقب‌ماندگی ذهنی یا فلج مغزی و ناشنوایی را برای کودکتان به همراه داشته باشد. در کل حدود 60% نوزادان بعد از زردی خفیف تا دو هفته کامل خوب میشوند. در هر صورت اگر متوجه زردی کودک خود شدید حتما تا خوب شدن کامل نوزاد با دکتر معالج در ارتباط باشید تا خیلی زود خوب شود و بیقراری نداشته باشد.
اما چرا نوزاد تازه متولد شده به زردی دچار میشود؟ این سوالی است که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد، باید بگویم زردی نوزاد هیچ ربطی به مادر نداشته و ندارد و ممکن است به دلایل نارس بودن کودک (زود تر از موعد متولد شده باشد)، 2قلویی یا چند قلویی، کودکانی که به هنگام تولد وزنی پایین تر از 2.5 کیلوگرم داشته اند، سازگار نبودن نوع خون مادر و نوزاد، خونریزی در زمان تولد، اختلال ژنتیکی خاص، عفونت های نوزادی و اختلال در تیروئید یا کم کاری تیروئید باشد.
عموما کودکی که به زردی یا یرقان دچار میشود درمان خاصی ندارد و خود به خود خوب میشود اما اگر سطح بیلیروبین خون بیش از حد مجاز باشد باید درمان را جدی گرفت. از آنجایی که آنزیم بیلی روبین قرار است با ادرار یا مدفوع نوزاد دفع شود پس اطمینان حاصل کنید که کودک به اندازه کافی شیر میخورد.
اگر مطمئن نیستید که کودک شما شیر کافی میخورد یا نه میتوانید با پرستار یا پزشک معالج خود در میان بگذارید اما راهکار های دیگری هم برای تشخیص حدودی این مورد وجود دارد مثلا کودکی که شیر کافی میخورد گریه و لجبازی نمیکند و آرام میشود. دومین نشانه میتواند سنگینی و پر بودن سینه قبل از شیردهی و سبکی و خالی بودن سینه بعد از شیر دهی باشد. سومین نشانه تعداد دفعات متناسب ادرار و مدفوع نوزاد با دفعات شیردهی است که انتظار میرود در 24 ساعت نوزاد حداقل 6 پوشک خیس شده تحویل شما بدهد.
برای درمان زرد شدن پوست کودک باید به پزشک معالج مراجعه کنید تا با انجام یکسری آزمایشات درمان کودک آغاز شود. درمان هایی مثل فتوتراپی یا درمان با نور که حتما در مورد آن شنیده اید. در این حالت کودک را داخل پوشش هایی از نور مصنوعی (منبع نوری فرابنفش) قرار میدهند تا نور با تغییر حالت در آنزیم بیلی روبین باعث دفع آن از طریق کلیه شود. این روش درمانی تا چند روز جواب میدهد.
نوع دیگری از درمان زردی نوزاد وجود دارد که اگه تشخیص داده شود این زردی به ناسازگاری خون نوزاد و مادر ربط دارد با استفاده و تزریق آنتی بادیهای داخل وریدی میتوان زردی کودک و احتمال نیاز به دریافت خون را در کودک کاهش داد.
اگر زردی بسیار شدید باشد و درمان های بالا جواب ندهد باید خون را عوض کرد. یعنی ممکن است شیرخوار به تعویض خون احتیاج داشته باشد. در این صورت در بخش مراقبت های ویژه نوزادان مقدار کمی از خون به طور مکرر از بدن کودک خارج میشود و همانقدر خون وارد بدن نوزاد خواهد شد.
امیدوارم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد و هیچ کدام از مادران عزیز به این مشکلات دچار نشوند. سعی کردم در این مطلب هر آنچه که باید درمورد زردی نوزاد بدانید را به زبان ساده بگویم. هر سوالی دارید در قسمت نظرات برای من بنویسید و تا برای بقیه دوستان هم بتوانیم سوالات مشابه ایجاده شده در ذهن را به اشتراک بگذاریم.
جمع بندی:
در این مقاله به شما گفتم که زردی کودک چیست و در اثر چه چیزی به وجود میآید و چه علائمی میتواند داشته باشد. همچنین روش های درمان یرقان یا زردی نوزاد را هم توضیح دادم که در نهایت برای خوب شدن زردی باید چه کارهایی انجام داد. نکته ای که حائز اهمیت است باید بدانید زردی ممکن است برای هر نوزادی اتفاق بیافتد و ربطی به مادر ندارد و حدود 60 درصد نوزادان زردی گرفته به زودی طی یک تا دو هفته خوب میشوند ولی اگر درمان نشوند ممکن است خطرات جدی مغز کودکان را دنبال کند و باعث مشکلات جدی تری شوند.
تمامی حقوق مطالب ، دوره ها و … برای مدیر سایت محفوظ می باشد و کپی برداری از آن پیگرد قانونی دارد.
طراحی شده توسط تیم دیتادیزاین
