توجه به نمودار رشد و افزایش وزن کودک از همان بدو تولد حائز اهمیت است و معمولا اولین معایناتی که از نوزادان به عمل می‌آید اندازه‌گیری قد و وزن است و توصیه می‌شود که این بررسی‌ها بصورت روتین ماهانه در مراکز بهداشت انجام و ثبت شود و چنانچه رشد کودک روند کاهشی داشت، به پزشک متخصص یا مشاور تغذیه کودک مراجعه شود. هرچند که پیشرفت رشد کودکان با یکدیگر قابل مقایسه نیست، اما در کل باید روند رشد صعودی بوده و نمودار پایش سلامت کودک، برای تک تک نوزادان بررسی شود و در صورت عدم رشد مناسب، بهترین غذاها برای وزن گیری کودک پیشنهاد گردد.
در مقاله « بهترین غذا برای کودک زیر 1 سال چیست؟ » بطور مفصل لیست غذای مناسب برای کودکان از 1 تا 12 ماه را شرح دادیم و در این مقاله قصد داریم روند رشد کودک را بررسی نموده و بهترین غذاها برای وزن گیری کودک را پیشنهاد دهیم.
برنامه‌ریزی برای غذای کودک یکی از چالش‌های والدین و مشاوران تغذیه کودک از بدو تولد است. سنین کودکی از نوزادی شروع شده و تا شروع بلوغ یعنی 12 سالگی ادامه دارد وقتی می‌گوییم که می‌خواهیم از تغذیه برای کودکان صحبت کنیم، در نظر داشته باشید که چه رده سنی را مد نظر قرار داده ایم.
بیشتر کودکان اغلب تا شش ماهگی وزنشان به دو برابر وزن هنگام تولد می‌رسد. در زمان تغذیه انحصاری با شیر مادر، کودک نیاز به مصرف هیچ گونه ماده غذایی و حتی آب ندارد. از آنجایی که نوزادان دارای دستگاه گوارش کم ظرفیتی هستند و در هر وعده مقدار شیری که می‌خورند بسیار اندک می باشد، لذا باید در فرمول تغذیه آنان مقدار زیادی ماده مغذی گنجانده شده باشد تا دچار کم وزنی نشوند. البته در صورت استفاده از شیر خشک در کنار شیر مادر، می‌توان با انتخاب شیر خشک مناسب همه مواد مغذی مورد نیاز را به بدن نوزاد رساند.
معمولا برنامه غذا برای کودک زیر 1 سال را به دو گروه سنی زیر 6 ماهگی و بعد از 6 ماهگی تقسیم کنیم زیرا برنامه غذایی نوزاد در این دو گروه سنی با هم متفاوت است. در مقاله « بهترین شیر خشک برای نوزاد » مهمترین نکات در انتخاب شیر خشک برای نوزادان طبیعی و نوزادانی که دچار حساسیت غذایی هستند به تفصیل ذکر شده و حتی برای نوزادان نارس شیر خشک‌های مخصوصی بعنوان بهترین غذاها برای وزن گیری کودک پیشنهاد شده است.
بعد از 6 ماهگی کودک آماده هضم بعضی از غذاهای نیمه جامد خواهد شد مانند پوره‌های گوشت، تخم بلدرچین، فرنی، حریره بادام، سوپ، آب میوه طبیعی … و از سن 1 سالگی ببعد، غذای جامد به تدریج جایگزین اصلی شیر در تغذیه کودک شده و با گنجاندن غذاهای متنوع در برنامه غذایی کودک انواع ویتامین‌ها، مواد مغذی و معدنی ضروری برای کودک تأمین می‌شود. اینجاست که برنامه ریزی در غذایی که به کودک داده می‌شود، در سلامتی و وزن متناسب او تاثیر دارد.
تغذیه نوزاد در این دوره محدود به شیر مادر یا شیر خشک است و تغذیه با غذاهای جامد ممنوع است. زیرا دستگاه گوارش نوزاد برای دریافت غذای جامد آمادگی ندارد. پس روش‌هایی که برای افزایش وزن کودک زیر ۶ ماه توصیه می‌شود عبارتند از: بررسی تعداد دفعات و زمان شیردهی، تغذیه کافی در هر بار شیر خوردن که در صورت عدم تغذیه کافی کودک در هر بار شیر خوردن، باید تعداد دفعات شیردهی را افزایش داد.
تنظیم رژیم غذایی مادر برای مقوی کردن شیر نیز یکی از راههای بالا بردن کیفیت شیر می‌باشد. تغییر نوع شیر خشک در صورت بروز مشکلاتی مانند اسهال، استفراغ و دل درد کودک یکی دیگر از نکاتی است که در انتخاب بهترین غذاها برای وزن گیری کودک زیر 6 ماه توصیه می‌گردد.
معمولا در این دوران نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌شوند، وزن شان کمی کاهش میابد اما در کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، این اتفاق رخ نمی‌دهد و در کل وزن این کودکان کمی بیشتر از تعدادی است که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند. البته این موضوع هیچ جای نگرانی ندارد زیرا یقینا سلامت کودک مهم است و مهمتر اینکه شیر مادر موجب بالا بردن سیستم ایمنی بدن نوزاد شده و چون قند و نمک کمتری دارد، موجب تنظیم آب و املاح بدن نوزاد می‌گردد. ولی با انتخاب شیر خشک‌های مخصوص نوزادان کم وزن، می‌توانیم بهترین غذاها برای وزن گیری کودک را داشته باشیم.
بعد از 6 ماهگی دغدغه های والدین برای انتخاب بهترین غذاها برای وزن گیری کودک تا حدودی کمتر می‌شود. زیرا از حالا ببعد غذای تکمیلی نوزاد شروع شده و هرچه از سن او می‌گذرد، به تنوع غذاهای کمکی در رژیم غذایی نوزاد اضافه می‌شود که در وزن‌گیری او کمک بسیاری می‌کند. تنها موردی که در این سن نیاز به دقت و حوصله والدین دارد، اینست که باید به اندازه کافی برای تغذیه نوزاد و کودک خود وقت بگذارند تا غذا خوردن را به او یاد بدهند و در عین حال، نوزاد را با انواع طعم ها و مزه‌ها آشنا و به مواد غذایی خوب و مغذی علاقه‌مند کنند.
بهترین غذاها برای وزن گیری کودک در این سن، غذاهایی است که ویژگی‌های زیر را داشته باشد :
کودک در ۱ سالگی یاد می‌گیرد که خودش غذا بخورد او تقریبا می‌تواند غذای خود را به خوبی بجود، بنابراین برنامه غذایی کودک ۱ تا ۲ ساله تا حدودی می‌تواند همانند غذای خانواده باشد. از یک سالگی به بعد شیر مادر منبع کاملی برای تامین انرژی مورد نیاز کودک نیست و غذاهای دیگری باید در برنامه روزانه کودک گنجانده شود تا او احساس سیری کند. پس در زمان گرسنگی الویت اول برای سیر کردن او ابتدا غذا است و بعد شیر مادر. البته دریافت مواد مغذی کافی در این سن بسیار مهم است و داشتن رژیم غذایی کامل‌تر و مغذی‌تر بهتر است.
بهترین غذاها برای وزن گیری کودک 1 تا 2 ساله شامل دسته بندی های زیر می‌باشد :
جمع بندی و نتیجه گیری :
در دوران کودکی، با پایش قد و وزن کودکان که به عنوان شاخص اصلی رشد در نظر گرفته می‌شوند، گاهی اوقات مشاهده می‌شود که کودک آنقدر لاغر است که اوضاع برای مشاوران تغذیه و والدین نگران کننده می‌شود و اینجاست که برنامه تغذیه کودک بیش از پیش نمایان می‌شود. و باید به دنبال بهترین غذاها برای وزن گیری کودک باشیم. کودکان در هر سنی ممکن است به دلایل زیر موفق به رشد نشوند مانند مصرف برخی داروها، بیماری، مشکلات گوارشی، اختلالات رفتاری یا عصبی و…
برای انتخاب بهترین غذاها برای وزن گیری کودک باید تلاش کنیم تغذیه کودک را با غذاهای سالم جایگزین کنیم. غذاهای سالم و پرانرژی و مقوی شامل: منابع پروتئینی برای رشد و تکامل بافت‌ها، چربیها برای جذب ویتامین و تنظیم سوخت و ساز بدن، ویتامین‌ها برای سلامت بدن و تقویت سیستم ایمنی، کربوهیدرات‌ها برای تامین انرژی، فیبر و املاح معدنی و…
تمامی حقوق مطالب ، دوره ها و … برای مدیر سایت محفوظ می باشد و کپی برداری از آن پیگرد قانونی دارد.
طراحی شده توسط تیم دیتادیزاین
