یکی از مورادی که در نوزادی و کودکی بسیار با آن مواجه میشویم سکسکه است و این مسئله ممکن است برای والدینی که به تازگی صاحب فرزند شدهاند بسیار آزار دهنده باشد. بروز سکسه در کودک علل گوناگونی دارد و به همان نسبت تکنیک های رفع سکسکه کودک نیز متعدد است. حتما بارها شاهد بودهاید که فرزندتان هر روز دچار سکسکه شده و ساعتها طول میکشد تا حدی که باعث اختلال در خواب، خوراک و بازی کودک میشود.
به اعتقاد قدیمیها، سکسکه نوزاد، نشانه سلامت اوست و در واقع معده کودک شیرخوار با سکسکه گشادشده و بهتر شیر میخورد. هر چند که سکسکه را یک بیماری به حساب نمیآوریم اما این تکنیک های رفع سکسکه کودک براساس اعتقادات قدیمی را نیز نباید جدی بگیریم. چون گاهی اوقات وقتی مدت زمان سکسکه نوزاد طولانی میشود، باعث نگرانی والدین و نا آرامی کودک میگردد و بهتر است که به روشی بتوان آنرا مهار کرد.
شاید وقتی که افراد بزرگسال به سکسکه مبتلا شوند بدون هیچ برخورد جدی با آن کنار میآیند. اما تکنیک های رفع سکسکه کودک روشهایی دارد که بهتر است آنرا بدانید تا از پریشانی و اختلالات خوردن و خوابیدن و مشکلات جدیتر در کودکان جلوگیری بعمل آورید. البته برای کسب کمک و راهنمایی در چنین مواردی یک مشاور تغذیه کودک میتواند راهنمای شما باشد.
Table of Contents
Toggleرفع سکسکه کودک و علت بروز سکسکه
انقباض دیافراگم باعث خروج هوا با فشار از میان تارهای صوتی محصور در آن شده و صدای سکسکه ایجاد میشود. البته بعلت عدم رشد کافی پرده دیافراگم در نوزاد نیز این پدیده در دوماه اول نوزادی بیشتر مشاهده میشود. البته این انقباضات، با درد همراه نیست و مشکلی برای کودک بوجود نمیآید و دلیل گریه و نا آرامی ممکن است کلافگی و بیخوابی ناشی از سکسکه باشد.
جالب اینجاست که بدانید سکسکه میتواند در دوران جنینی، از هفته ششم بارداری نیز رخ دهد و نوزادی که از داخل رحم دائما سکسکه میکند، اغلب بعد از تولد نیز سکسکهاش بیشتر تکرار میشود و این نگران کننده نیست. سکسکه در نوزادان یک عارضه کاملا غیر ارادی است و با سیستم عصبی خودکار که ضربان قلب و سایر فعالیتهای غیر ارادی بدن را کنترل میکند، ارتباط دارد.
اولین قدم در رفع سکسکه شناخت دلیل ایجاد شدنش است. شایعترین علت سکسکه نوزاد شامل موارد زیر است:
- ریفلاکس معده به مری اصلیترین علت بروز سکسکه در کودک میباشد. معمولا این نوع سکسکهها هر روز تکرار شده و به راحتی هم برطرف نمیشود. در مقاله درمان قطعی رفلاکس نوزاد با 8 روش، شایع ترین علائم رفلاکس نوزاد را متذکر شدیم.
- دومین علت، بلع هوا در هنگام شیر خوردن است. معمولا این نوع سکسکهها، گاهگاهی اتفاق میافتد و با آروغ زدن برطرف میشود.
- سومین دلیل سکسکه، زیاد شیر خوردن است. معمولا بچههای کولیکی یا بچههایی که ولع زیادی برای میک زدن دارند، بیش از مقدار نیازشان شیر میخورند و دچار سکسکه میشوند.
- چهارمین دلیل سکسکه، هر گونه استرس محیطی مثل سرما، هوای آلوده، تحریک راه هوایی و … است که میتواند منجر به ایجاد سکسکه شود. این نوع سکسکه خیلی کم و به ندرت اتفاق میافتد.
- پنجمین دلیل سکسکه تشنج نوزاد است. شاید تا بحال فکر میکردید که علایم تسنج، لرزش و تکان دادن بیش از حد دست و پا باشد ولی باید بدانید که یکی از علایم تشنج، همین سکسکه است. البته نمیتوان گفت که هر سکسکهای از علایم تشنج است بلکه حتما لازم است که سایر علایم نیز بررسی شود.
روش های پیشگیری از سکسکه
قبل از اینکه به تکنیک های رفع سکسکه کودک بپردازیم بهتر است بینیم چگونه میتوان با بکارگیری چند ترفند، تا حدودی از بروز آن جلوگیری بعمل آوریم .
در هنگام شیر دادن به کودک، نباید زمانی که او جنب و جوش زیادی دارد اقدام به شیردهی کنیم. به عبارتی نباید آنقدر شیردهی را به تاخیر بیاندازیم که کودک به اندازه ای گرسنه شود که نا آرامی کرده و گریه کند. همین امر ممکن است باعث ابتلا به سکسکه شود. پس بهتر است که قبل از شیردهی وضعیتی آرام و راحت برای نوزاد فراهم آورید و قبل از اینکه شروع به گریه کردن کند شیردهی را آغاز کنید.
یکی از مهمترین تکنیک های رفع سکسکه کودک این است که در هنگام شیردهی، بطری شیر یا پستان مادر در وضعیتی قرار گیرد که هوای اضافی وارد معده نوزاد نشود و پس از شیر خوردن از تکانهای شدید کودک و فعالیت و بازی با او اجتناب شود و او را بصورت ایستاده و آرام برای مدت 20 دقیقه در بغل بگیرید و پشتش را ماساژ دهید و اجازه دهید برای مدتی استراحت کند.
از شش ماهگی ببعد که کودک شما تغذیه کمکی را آغاز میکند دقت داشته باشید که تند تند غذا نخورد، ولع در غذا خوردن باعث میشود که سیستم گوارشی فرصت کافی برای هضم غذا نداشته باشد. ضمنا از غذاهای پر ادویه نیز برای تغذیه کودک استفاده نکنید چون ممکن است عامل ایجاد سکسکه باشد.
در صورتیکه کودک شما بیش از حد معمول به سکسکه کردن میافتد و دچار سکسکههای بیدلیل و طولانی مدت، یا همراه با استفراغ و بیخوابی و ناراحتی کودک میشود، حتما موضوع را با پزشک متخصص در میان بگذارید تا علاوه بر بکارگیری تکنیک های رفع سکسکه کودک در صورت نیاز بررسی های داخلی و علت یابی سکسکه بصورت ریشهایتر انجام شود.
موثرترین تکنیک های رفع سکسکه کودک
افراد قدیمی بر این باورند که یک سری کارهای را میتوان برای قطع شدن سکسکه انجام دهید که بعضی از این راه حلها چندان جنبه علمی ندارد. مثلا: نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید، در داخل یک کیسه کاغذی چند بار نفس بکشید، چند ثانیه با انگشت سوراخ گوش را مسدود کنید، آب سرد بنوشید، انگشتتان را چند ثانیه در دهان خود قرار دهید، شخص را بصورت ناخود آگاه بترسانید تا به او شوک وارد شود و ….
علت سکسکه انقباض عضله دیافراگم است. حال اگر بتوانید به روشی بچه را آرام کنید و این فشار را از روی عضله دیافراگم بردارید میتوانید سکسکه را کنترل کنید. 4 مورد از تکنیک های رفع سکسکه کودک را میتوانید به ترتیب انجام دهید تا کودک آرام شود و سکسکهاش برطرف شود.
1- آروغ نوزاد را بگیرید : در هنگام شیردهی به نوزاد، بهتر است پس از چند دقیقه شیر دادن را متوقف کرده و آروغ نوزاد را بگیرید. این کار باعث میشود که هوای اضافهای که در حین شیرخوردن توسط کودک بلعیده میشود، از معده او خارج شده و از بروز سکسکه پیشگیری بعمل آید. پس اولین کار بعد از تغذیه این است که که کودک را طوری بغل کنید که سرش را روی شانه خود قرار دهید و آرام آرام پشتش را ماساژ دهید و راه بروید و برایش لالایی بخوانید تا کودک آروغ بزند و آرام شود.
2- دادن پستانک : دومین روش از تکنیک های رفع سکسکه کودک، مکیدن پستانک میباشد البته اگر کودک تان پستانکی است. مکیدن پستانک موجب آرام شدن انقباضات دیافراگم شده و باعث هضم راحت تر شیر و همچنین آرامش بیشتر کودک و توقف سکسکه میشود.
3- صبر داشته باشید و به کودک کمی تایم دهید : سومین مورد از تکنیک های رفع سکسکه کودک این است که پس از اجرای دو مورد اول کمی به بچه فرصت بدهید تا آرام شود و سکسکهاش برطرف شود. و چنانچه نوزاد بیقرار و نا آرام نیست اجازه دهید این پدیده سیر طبیعی خود را طی کند سپس اگر قطع نشد سراغ مورد چهارم بروید.
4- خوراندن چند جرعه شیر به نوزاد : آخرین روش از تکنیک های رفع سکسکه کودک این است که یک مقدار خیلی کم به کودک شیر بدهید البته خیلی کم و با احتیاط. چه کودکتان با شیر خشک تغذیه شود چه با شیر مادر، او را در حالت نشسته قرار دهید و به مقدار خیلی جزعی به او شیر بدهید. این مورد چهارم معمولا توصیه نمیشود چون بچهای که سکسکه میکند خیلی احتمالش هست که شیر داخل گلویش بپرد و خطرناک است اگر مجبور شدید، از این روش استفاده کنید البته به مدت خیلی کوتاه نهایتا یک دقیقه.
جمع بندی و نتیجه گیری :
همانطور که در این مقاله خواندید، یافتن علت بروز سکسکه میتواند در درمان آن کمک کند و برای مواجهه با هر یک از انواع سکسکه روشهایی پیشنهاد شده است. در واقع تکنیک های رفع سکسکه کودک به روشهای خانگی آسانترین راه برخورد با این مسئله است. از آنجایی که کودک از زمان جنینی با سکسکه آشنایی دارد، این حالت برای او چندان عجیب نیست و راحت با آن کنار میآید.
علت سکسکه ایجاد انقباض در دیافراگم است و برای کودک دردناک نیست و یک بیماری محسوب نمیشود. فقط در صورت طولانی شدن، ممکن است کمی موجب کلافکی و بیخوابی کودک شود. نوع تغذیه، سرعت غذا خورد، حجم زیاد غذا، فرو بردن هوای اضافی در هنگام بلع، ازجمله مواردی هستند که موجب انبساط شکم و فشار به دیافراگم میشوند و باعث بروز سکسکه میگردند. که اگر تکنیک های رفع سکسکه کودک را بدانید و به نحوی بکار بندید، به راحتی میتوانید از بروز سکسکه جلوگیری بعمل آوردید.